Op 3 november waren de Algemene beschouwingen in de gemeenteraad naar aanleiding van de programmabegroting 2023. In de onderstaande bijdrage geeft de fractie van de PvdA haar politieke oordeel over het beleid van het college en de programmabegroting.
Het is mooi om hier in deze vernieuwde raadzaal om de algemene beschouwingen bij de begroting van 2023 uit te spreken namens de Partij van de Arbeid. Er ligt een rijk gevulde programmabegroting, vol met voornemens en visies. Zoals het college zelf schrijft komt het aan op de uitvoering, en dat kan om allerlei redenen nog lastig genoeg zijn. Het is een tijd van grote veranderingen. Sommige zagen we aankomen, de klimaatcrisis en de noodzaak van verduurzaming, het gebrek aan personeel door de vergrijzing en misschien ook wel het afnemende vertrouwen in de overheid. Maar de oorlog in Oekraïne en de energiecrisis overvielen ons dit jaar. De manier waarop de gemeentelijke organisatie de opvang van de Oekraïense vluchtelingen heeft aangepakt verdient onze waardering, dat geldt natuurlijk ook voor de vrijwilligers die zich hiervoor inzetten. Ook bij het bestrijden van de energiecrisis, bij het uitkeren van de energietoeslag en bij de verdere, snellere verduurzaming van woningen ligt een belangrijke taak voor de gemeente.
Verduurzaming
Wat verduurzaming betreft, bij de prioriteiten in hoofdstuk 1 viel ons de volgende zin op: “duurzaamheid is een onderwerp dat veel in de belangstelling staat, … ook in onze gemeente“. Daar spreekt niet genoeg ambitie uit. We weten dat de ambitie om circulair en energieneutraal te worden wel aanwezig is. De gemeente kan dat niet alleen, burgers en bedrijven kunnen en mogen niet achterblijven. In dat verband valt ons op dat het college zich verbindt aan een levensvatbare en toekomstgerichte sierteeltsector. Ook daar zal dan een ingrijpende transitie plaats moeten vinden, niet alleen bij de bedrijven zelf maar ook in de kernactiviteiten, want het over de hele wereld laten rijden en vliegen van bloemen is in essentie niet duurzaam natuurlijk.
Zo komen we bij een sector die zeker moet transformeren, de luchtvaart. In de Nieuwe Meerbode van 18 mei 2020, tijdens de lockdown wegens de coronacrisis, (het lijkt alweer een eeuwigheid geleden) stond daar namens de gemeente het volgende “wij beseffen nu pas wat ons ontnomen is” dit citaat staat symbool voor de gevoelens van de bewoners van Uithoorn en De Kwakel nu er nauwelijks meer boven de gemeente gevlogen wordt. Niet meer de geluidshinder van vliegtuigen, maar het gefluit van vogels. Terug naar hoe het was, is voor Uithoorn ondenkbaar….
Het ondenkbare is toch gebeurd: in de afgelopen prachtige oktobermaand is de Aalsmeerbaan zelfs meer ingezet dat in het recordjaar 2019. Met als topper 357 vliegtuigpassages op de mooie zondag 16 oktober. Oplossingen vanuit de vliegsector en het ministerie gaan ons niet helpen zolang geluidsoverlast wordt uitgedrukt in gemiddelde waarden en aantallen gehinderden, want dat zijn manipuleerbare grootheden die de echte hinder niet weergeven. Hinder gaat om piekgeluiden, de tijden waarop gevlogen wordt en vooral aantallen vliegtuigen. Die aantallen moeten fors naar beneden om onze dorpen leefbaar te houden. Daar ligt dus nog een flinke opdracht voor ons allemaal, want terug naar hoe het was, dat was voor Uithoorn ondenkbaar…
Sociale cohesie en armoede
Voorzitter, de focus die gelegd wordt op verbinding en op sociale cohesie spreekt ons aan. De nieuwe bibliotheek, de Kuijper, de nieuwe Scheg en plannen voor buurtkamers in andere wijken maken het ook mogelijk om elkaar te ontmoeten en gezamenlijke activiteiten op te zetten. Er zijn ook zorgen, met name over de toenemende armoede. Steeds meer mensen kunnen niet rondkomen, niet alleen door de gestegen energieprijzen en de kosten van boodschappen, maar ook omdat de lonen en uitkeringen in Nederland achterblijven en de woonlasten hoog zijn. Gelukkig gaat dat volgend jaar enigszins bijgetrokken worden, maar met een inflatie zoals we die nu zien is dat lang niet altijd voldoende.
Het college komt volgend jaar met een nieuw armoedebeleid, dat uitgaat van bestaanszekerheid. Een goede stap denken wij. De wethouder heeft al laten doorschemeren, dat de inkomensgrens om in aanmerking te komen voor armoederegelingen verhoogd gaat worden naar 130%. Dat wilden wij als PvdA al jaren geleden, dus het is goed dat het nu gaat gebeuren. Wellicht zal er ook meer beroep gedaan worden op de bijzondere bijstand. Wij hopen dat het college hier ruimhartig mee omgaat, ook als daar meer budget voor nodig is.
Wonen
Voorzitter, ook Wonen is een prioriteit voor het College in het komende jaar. Dat is volkomen terecht. Wat wij wel missen is de aandacht voor betaalbaarheid. Het gaat immers niet alleen om voldoende woningen, maar die woningen moeten ook betaalbaar zijn. Het aandeel sociale huur is afgenomen in onze gemeente, terwijl de vraag toeneemt. Tijd voor een ander koers. Wij hopen die terug te zien in de nieuwe woonvisie die ook op het programma staat. Onze zorgen over de participatie bij ruimtelijke projecten zijn het college bekend. Het “ja mits” principe bij initiatieven draagt het risico in zich dat de verschillende, wellicht tegengestelde belangen onvoldoende tot hun recht komen. Het bestempelen van een commercieel initiatief als maatschappelijk belang is in onze ogen riskant, dat is immers subjectief.
Over het programma organiseren zijn wij positief. Gezonde financiën, mede door de positievere bijdrage van het Rijk, een goede bestuurskracht en het doorvoeren van de Uithoornse werkwijze draagt bij aan een sterke gemeente. Vertrouwen in de overheid is afhankelijk van een goede uitvoering van alle mooie plannen, en er zijn voor de mensen die dat nodig hebben.
Voorzitter, ik sluit af met de wens dat het een rustig en veilig jaar mag worden en wens alle betrokkenen veel succes bij de uitvoering van deze programmabegroting.
